De Nieuwe Bettekamp
Buurten in Varsseveld
JANSMAN Bouw, AG NOVA Architecten & Vollmer en partners
Jansman Bouw, AGNOVA Architecten en Vollmer & Partners stedenbouw & landschapsarchitectuur hebben al vaak de handen ineen geslagen. Drie bedrijven die samenwerken omdat ze elkaar aanvullen en versterken.
De mens centraal
Ieder van ons stelt de mens centraal. Al tijdens de eerste schetsen denken wij na over de verschillende gebruikers, dit zijn bewoners, professionele hulpverleners, vrijwilligers en bezoekers. Zo creëren we omgevingen met verschillende kwaliteiten waar mensen zich prettig voelen en kunnen zijn wie ze zijn. We stimuleren en faciliteren sociale netwerken van bewoners en omwonenden door toegankelijke plannen te maken waar voor iedereen een fijne plek te vinden is.
Niet alleen in het ontwerp stelen we de mens centraal, dit doen we ook in onze samenwerking en de manier waarop we met elkaar communiceren, korte lijnen, een platte organisatie en met een goede sfeer. Deze werkwijze draagt bij aan het realisieren van een prachtig plan waar iederren zich thuis voelt.
De Bettekamp
De Bettekamp ligt aan de rand van het dorp Varsseveld tussen de woonbuurt en een groene zone. De centrale hoofdentree ligt aan het parkeerterrein dat zorgvuldig in het groen is opgenomen en geeft toegang tot de verschillende zorggebouwen. Opvallend is de hoogwaardige groene inrichting rondom de gebouwen Den Es en de hoofdentree, de huidige inrichting van de Bettekamp heeft deze kwaliteit nog niet. Min of meer omsloten door het borgterrein van Azora is een uitvaartcentrum en dierenkliniek.
De dierenkliniek heeft zijn entree gewoon aan de doorgaande weg maar het uitvaartcentrum heeft zijn entree via het entreegebied van Azora. Direct achter dit uitvaartcentrum ligt de woning welke door Azora wordt aangekocht en onderdeel uitmaakt van het plangebied.
Aan de westzijde van de Bettekamp ligt een appartementengebouw met sociale huurwoningen welke de wens hebben om in de toekomst een droogloop naar de nieuwe Bettekamp te krijgen. Aan de noordzijde van de locatie liggen nog enkele woningen die met hun achtertuin aan de het terrein van Azora grenzen. Aangezien de nieuwbouw een laag hoger wordt dan de huidige bebouwing is het belangrijk rekening te houden met deze woningen door te voorkomen dat er te veel inkijk in hun tuin ontstaat en
Programma
Het nieuwe programma bestaat in totaal uit 90 woningen voor mensen met een somatische of psychogeriatrische aandoening. Het gebouw is verdeeld in 3 vleugels met op elke verdieping 1 groep van 10 woningen met ieder een eigen gemeenschappelijke huiskamer. Centraal tussen deze groepen ligt de gemeenschappelijke woonkeuken welke het kloppend hart van elke verdieping is. Bij deze buurtkeuken is er een plek waar gezamenlijk kan worden gegeten of een kop koffie wordt gedronken. Elke woning wordt geheel zelfstandig met eigen, herkenbare, voordeur, pantry, badkamer, slaapkamer en woonkamer.
Het totale bruto vloer oppervlak dat is meegegeven is circa 9000m2. Hierbij wordt uitgegaan van een bruto netto verhouding van 1,6. Gezien de locatie en de plek is het beter om een compacter gebouw te maken dat wel voldoet aan de gevraagde m2 en de visie welke zijn meegegeven.
Nieuwe situatie
De centrale woonkeuken heeft bij ons ontwerp letterlijk een centrale plek gekregen in de nieuwbouw. Dit is de plek van waaruit boodschappen en eten naar de aangrenzende groepen gaat. De drie verschillende groepen zijn als vleugels rondom deze woonkeuken gepositioneerd en krijgen vanuit deze centrale woonkeuken een duidelijk herkenbare en vindbare entree. De hoofdentree voor het woongebouw ligt op maaiveld direct naast de centrale woonkeuken en er is een belangrijke entree op de eerste verdieping welke via het petit cafe het woongebouw verbindt met de bestaande centrale hoofdentree.
De drie woonvleugels hebben ieder een andere en eigen oriëntatie op de omliggende buurt. Lange langsgevels direct aan de straat worden voorkomen zodat het gebouw zich in schaal en korrel voegt in de omgeving. Door deze positionering ontstaan drie vleugels met ieder hun eigen kwaliteit en oriëntatie. Op de koppen van elke vleugel ligt een trappenhuis met daarbij een plek waar het fijn vertoeven is. De gemeenschappelijke huiskamers liggen meer richting de centrale woonkeuken nabij het hoofdtrappenhuis. Door deze opzet heeft het gebouw verschillende routes door het gebouw die de verschillende kwaliteiten van verblijfsplekken met elkaar verbindt. Bewoners en bezoekers worden verleidt tot bewegen en voor het verzorgend personeel zijn er korte looproutes en doorgaande zichtlijnen.
De huidige bebouwing staat op circa 350 funderingspalen, wanneer deze palen uit de grond moeten zijn nieuwe en langere palen nodig, hergebruik van bestaande palen heeft daarom voordelen vanuit financieel en duurzaamheid oogpunt. De gebouw structuur met de centrale woonkeuken en drie woonvleugels, met de gewenste aansluiting op de buurt, hebben we uiteindelijk zo gepositioneerd dat deze zoveel als mogelijk op de bestaande palen staat.
De omliggende bebouwing bij de Bettekamp bestaat vooral uit baksteen gebouwen met soms enkele houtaccenten. De architectuur is divers, zo liggen er aan de noordzijde enkele woningen en een klein hofje met een zeer eigentijdse architectuur. De nieuwe Bettekamp voegt zich het best in dit beeld door een eigentijdse uitstraling te realiseren met voornamelijk volumen van een lichtgekleurde baksteen en hout als tweede materiaal in de gevel bij balkon’s en andere buitenruimten. De kozijnen zijn van kunststof. Hierdoor is het mogelijk zonder extra onderhoud, de kozijnen een donkere kleur te geven waardoor deze contrasten met de lichte gevelsteen en het gebouw een warme uitstraling geeft. Om opwarming in de zomer te voorkomen worden zonneschermen geplaatst zogenaamde uitvalschermen. Deze geven als de zon schijnt een fraai gevarieerd gevelbeeld en zorgen er voor dat het zicht naar buiten in tact blijft en de zon niet in de kamer komt. Bij de balkons is geen zonwering nodig, het bovenliggende balkon, of het dakoverstek werkt als vaste zonwering.
Elk bouwvolume krijgt een eigen kap met ruime overstekken, hierdoor ontstaat een intieme uitstraling en traditionele volume opbouw. De kopgevels zijn verbijzonderd door de trappenhuizen met ontmoetingsplekken. Deze zijn duidelijk herkenbaar en vormen een prettige verbijzondering van de kopgevels die op de wijk zijn gericht. Bij deze kopgevel zijn deuren naar de omliggende tuin met verschillende looproutes. Deze buitendeuren kunnen ook worden gebruikt door bijvoorbeeld naobers zodat zij vanuit hun huis een korte looproute hebben naar de verschillende woonbuurten. Hiermee wordt het gebouw fijnmazig verweven met de buurt.
Visie op het groen
De zorgtuin vormt een belangrijke schakel in de Bettekamp als helende omgeving. Deze tuin bestaat uit een parkachtige omgeving waarin verschillende sferen zijn gerealiseerd die aaneengeregen worden door voetpaden. De paden slingeren tussen de bestaande bomen door, voeren langs een bloemenweide, langs mooie uitzichtpunten en langs de natuurlijke rand van een bosschage. Ze komen door parkruimtes waar mooi uitzicht wordt geboden, langs intieme plekken met mooie beplanting en gezellige plekken waar ruimte is voor ontmoeting.
De tuin is rijk aan zitplekken. Deze liggen langs de route en krijgen elk hun eigen gezicht, invulling en oriëntatie. Er komt een brink met waterelementen, een driespong met een zitrand rond een weelderige begroeide plantenbak, een besloten pleintje dat uitkijkt over het parkeerplein (want daar is altijd wat te zien), een uitzichtplek gericht op het open landschap, etc. Zo is er voor elk wat wils en worden verschillende prikkels geboden.
De nieuwbouw krijgt diverse uitgangen naar buiten. Deze komen uit op het padenstelsel dat uitnodigt om de tuin te ontdekken. De route loopt rond het gebouw en kent verschillende zijpaden en nevenroutes. Er wordt ook zorgvuldig aangesloten op het bestaande padenstelsel op het terrein. Daarmee worden de mogelijkheden nog verder vergroot.
De terrassen bij de woonkamers krijgen een groene inbedding met een rijke plantenborder. Het Petit café krijgt een open en uitnodigende setting. Het wordt omgeven door een natuurlijk landschap met een bloemenweide en bloeiende beplanting. De beplanting is niet alleen mooi, maar biedt ook veel ruimte voor dieren en insecten. Dit is verrijkend voor de natuur en biedt de bewoners veel extra’s: fluitende vogels, fladderende vlinders, zoemende bijen en misschien wel eens een eekhoorntje.
De tuin is open en overzichtelijk van opzet. Er wordt zorgvuldig rekening gehouden met de wensen en eisen van deze doelgroep. De bankjes hebben een hoge zit, de beplanting is niet toxisch en de paden zijn vlak en veilig te bewandelen met een rollator. De verdere inrichting van de tuin is nog flexibel en aan te passen op de wensen van de zorg. De tuin kan bijvoorbeeld verder verrijkt worden met een moestuin of moestuinbakken, een fysiopad of een dierenweide. Er is nog veel mogelijk.
Over de exacte opzet en indeling van de tuin gaan we graag verder in gesprek zodat het optimaal aansluit op de wensen van de zorg.